Полоцкая неосхоластика в интеллектуальном российском пространстве: основные этапы развития
Статья посвящена малоизученному вопросу формирования и развития локальной философской традиции полоцкой неосхоластики в российском интеллектуальном пространстве XIX века. Ее исследование позволяет по-новому оценить развитие религиозной философии, а также пересмотреть специфику адаптации идей Просвещения в российском культурном контексте, определить степень присутствия западноевропейских схоластических идей в местном философском ландшафте. Цель статьи – выявление и анализ основных этапов формирования и развития традиции полоцкой неосхоластики в интеллектуальном российском пространстве. Методология исследования включает использование идей концепции культурного трансфера, историко-сравнительного метода. В работе выявлены и проанализированы три основных периода формирования и развития полоцкой неосхоластики, получившие следующие названия: генезис, институализация, трансфер. Представлены соответствующие каждому из периодов работы, идеи, определены характерные черты каждого периода. Исследование обладает необходимой новизной, поскольку позволяет переосмыслить интеллектуальные процессы, происходившие в Российской империи в конце XVIII – первой половине XIX века.
Пока никто не оставил комментариев к этой публикации.
Вы можете быть первым.
Баўтовіч, М. (2018), Кнігадрук у Полацку (1774–1829), Полацкае ляда, Полацк.
Ганчарук, I. Г. и Ганчар, А. I. (2012), Рымска-Каталiцкi Касцёл у Беларусi (1772–1830 гг.), ГДАУ, Гродна.
Гончарова, Н. А. (2006), «Рецензия на издание: Латиноязычные риторики на Беларуси: Полоцкий трактат “О риторическом искусстве... 1788, 1799 годов издания”», Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта. Серыя 4, Філалогія. Журналістыка. Педагогіка, 3, 147-149.
Иванов, В. Л. (2012), «Философия иезуитов как утраченный ключевой элемент научного ландшафта 17 века: О неполноте традиционного образа истории философии и истории наук Нового времени», Философия истории философии: Обязательность и навязчивость исторического: к 70-летию со дня рождения профессора К.А. Сергеева, Малышкин, Е. В. (ред.), Издательский дом СПбГУ, Санкт-Петербург, 120-142.
Инглот, М. (2004), Общество Иисуса в Российской Империи (1772–1820 гг.) и его роль в повсеместном восстановлении Ордена во всем мире, Институт философии, теологии и истории Св. Фомы, Москва.
Серабракоў, З. (2000), «Філязофія Акадэміі езуітаў у Полацку», Фрагменты, 3-4 [Электронный ресурс], URL: https://knihi.com/storage/frahmenty/9serabrakow.htm (дата обращения: 07.03.2025).
Angiolini, G. (1819), Instutiones Philosophicae ad usum studiosorum Academiae Polocensis, Polotsk, Belarus.
Bouhours, D. (1880), Uwagi crześcijańskie na każdy dzień miesąca z dodatkiem uwag o miłości oskiej i listu św, Franciszka Ksawier, drukiem Fr. Pobudkiewicza w dzierż. A. Kozańskiego, Kraków, Poland.
Buczyński, V. (1842), Institutiones doctrinae religionis, in quibus principia philosophica ad veritates religionis applicantur conscriptae, typis Congregationis Mechitaristicae, Viennae, Austria.
Buczyński, V. (1843), Instutiones philosophicae, pars prima continens logicam, typis Congregationis Mechitaristicae, Viennae, Austria.
Chmielowski, P. (1898), Liberalizm i obskurantyzm na Litwie i Rusi(1815–1823), Warszawa, Poland.
Czarnocki, F. K. (1820), “Czy można teologów słusznie obwiniać, że na filozofię 18go wieku powstają?”, Miesięcznik Połocki, 4(1), 44-57.
Daugnon de, F. F. (1906), Gli italiani in Polonia dal IX secolo al XVIII: note storiche con brevi cenni genialogici araldici a biographici, Plausi e Cattaneo, Crema, Italy.
Edwards, D. W. (1977), “Count Joseph Marie de Maistre and Russian Educational Policy, 1803–1828”, Slavic Review, 1, 54-75.
Giżycki, J. M. A. (1905), Materyały do dziejów Akademii Połockiej i szkół od niej zależnych, Druk W.L. Anczyca i spółki, Kraków, Poland.
Haüy, R. (1806), Traité élémentaire de physique [Elementary treatise on physics], Paris, France.
Iwicki, I. (1818), “Rozprawa, w której się dowodzi, iż ludzie zepsutych obyczajów we względzie nauk moralnych dobrymi pisarzami być nie mogą”, Miesięcznik Połocki, 3(12), 274-296.
Južnič, S. (2004),“Gabrijel Gruber med Rusi”, Arhivi, 27, 209-241.
Manni, J. B. (1756), Filozofia chrzescijanska przez uwagi wiecznosci naprzod dwiema xiążeczkami, iedna pod tytulem Axiomata chrzescianskiej filozofii. Druga, pod tytulem: Katownie więzenia piekelnego, Drukarnia J.K.M. S.J. Coll. Soc. Jesu, Lublin, Poland.
Nannotte, C.-F. (1782), Dikcyonarz Filozoficzny Religii : w którym gruntują się wszystkie Wiary Swiętey artykuły ułożone od Niewiernych, i odpowiada się na wszystkie ich zarzuty, Drukarnia przy Akademii, Wilno, Lithuania.
Piotrowicz, S. (1818), “Rozprawa o skutkach nadprzyrodzonych, z powodu artykułu C. W. Hufelanda, umieszczonego w „Pamiętniku Magnetycznym Wileńskim” (n. VIII, s. 344) pod pytaniem: Co jest nadprzyrodzonego? Co jest przeciwne zdrowemu rozsądkowi”, Miesięcznik Połocki, 1(4), 244-274.
Piotrowicz, S. (1818), “O skutkach nadprzyrodzonych rozprawa druga, z powodu artykułu C.W. Hufelanda, umieszczonego w „Pamiętniku Magnetycznym Wileńskim” (N. VIII, s. 344) pod pytaniami: Co jest nadprzyrodzonego? Co jest przeciwne zdrowemu rozumowi?”, Miesięcznik Połocki, 2(6), 75-117.
“Przymierze między dzisiejszą filozofią i religią” (1818), Miesięcznik Połocki, 1(1), 58-62.
Roothaan, J. P. (1940), “Epistola DX Ad R. P. Seraphinum Sordi”, Epistolae Ioannis Phil. Roothaan Societatis Jesu praepositi generalis XXI v.3 pars secunda, Apud Postulatorem Generalem S.I., Rome, Italy, 365-368.
Roothaan, J. P. (1818), “Uwaga nad uwagami o ludziach stuletnich, umieszczonemi w Nrze 123 Ruskiego Inwalida”, Miesięcznik Połocki, 3(11), 153-171.
Rozaven, J. L. (1818), “Herodot i Diodor Sicylijski czy są godnymi wiary w tem co mowią o monarchii egipskiej; i czy ich powaga większa jest od Moyżesza, jeśli w tym prawodawcy żydów uważać zachcemy tylko dzieiopisa, nie zaś pisarza natchnionego od Boga”, Miesięcznik Połocki, 2(8), 219-255.
Rozaven, J. L. (1825), La vérité défendue et prouvée par les faits, contre les calomnies anciennes et modernes, Avignon, France.
Rozaven, J. L. (1862), L'église russe et l'église catholique, Duprat, Paris, France.
Stachowski, F. K. (1820), “O tolerancji”, Miesięcznik Połocki, 4(1), 18-44.
Stahowski, F. K. (1818), “Rozbior dziełka Stanisława Sokołowskiego pod napisem Partitiones Ecclessiacticae”, Miesięcznik Połocki, 1(1), 43-57.
Wańkowicz, K. (1818), “Rozprawa o samobójstwie”, Miesięcznik Połocki, 2(7), 172-188.
Zaleski, J. (1818), “Rozprawa o potrzebie umiejętności prawa rzymskiego dla prawodawców, czytana na posiedzeniu akademicznem 1818, dnia 16 września”, Miesięcznik Połocki, 3(10), 86-105.
Załęski, S. (1906), Jezuici w Polsce: T. 5 Jezuici w Polsce porozbiorowej, W.L. Anczyc, Kraków, Poland.
Zbiór nauk w Akademii Połockiej Towarzystwa Jezusowego (1818), Miesięcznik Połocki,. 2 (7), 219-225.